İçinde bulunduğumuz çağda bir ülkenin bağımsızlığı "uzay teknolojilerinin" gücü ile doğru orantılıdır. Uydu teknolojileri sayesinde, dünya adeta küçülmüş; bir ülkenin iletişim altyapısı, savunma gücü, bilgiye ulaşma hızı ve ekonomik etkinliği, artık uzaydaki varlıkla ölçülmektedir.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) bu gerçeği "Uzayı kontrol altına alan dünyaya hakim olur" anlayışını benimsemiş ve uzayda kurulacak üstünlüğün kara, deniz ve havada üstünlük sağlamakla eşdeğer kabul ederek, 1998 tarihli ABD Uzay Komutanlığı'nın "Long Range Plan" raporunda uzay, dünya egemenliği için kritik alan olarak tanımlanmıştır.

TÜRKİYE DEVRİM YAPTI
NATO'nun 2019'da kara, deniz, hava ve siber alanların yanı sıra uzayı beşinci harekât alanı olarak ilan etmiştir. Böylece uzay resmen askerî mücadele ve stratejik üstünlük alanı konumuna gelmiştir. Uydu teknolojisi, uzaydan kontrol edilebilen yeni silahlar (lazer teknolojisi), casusluk ve dinleme amaçlı keşif ve gözlem uyduları uzayın jeopolitik önemini artırmaktadır. Dünya yörüngesinde 10 binden fazla aktif uydu bulunmaktadır.
Bunların çoğu ABD, Çin, Rusya ve bazı Batılı ülkelerin elindedir. Uydu teknolojileri sayesinde; tarım, meteoroloji, savaş, internet, lojistik ve finans sistemlerini uzaydaki sinyaller sayesinde yönetilmektedir. Bu da ekonomik ve stratejik üstünlüğün uzay altyapısına bağlı olduğunun bir kanıtıdır.
Günümüzde evlerimizdeki robot süpürgeleri uzaktan çalıştırmak bile uydu sayesindedir.

GURUR KAYNAKLARIMIZ
Türkiye uydu teknolojisinde devrim yapmıştır. TÜRKSAT 5A, 5B haberleşme uyduları, Göktürk-1 Göktürk-2 gözlem uyduları, görüntüleme İMECE uydusu gurur kaynaklarımızdır. Ülkemiz dünyada uydu üreten on ülke arasında konumlanmıştır.
Özellikle 2024'te tamamlanan ve 42 derece doğu yörüngesine yerleştirilen yerli ve milli uydumuz TÜRKSAT 6A tarihi bir başarıdır.
Yapım sürecinde TUSAŞ, ASELSAN, TÜBİ- TAK UZAY ve C-TECH gibi kurumlar omuz omuza çalışmıştır. Her ne kadar uydu tarihte 1948 yılında Arthur Clark'ın bir hayali olarak bilinse de aslında önemli Bilim İnsanımız Ali KUŞCU tarafından, ayın haritalandırma çalışması ile gökbiliminde dünya tarihinde bir ilke imza atılmıştır. Atalarımızdan miras kanımız ile Türkler yeter ki bir şey yapmak istesin! kalbinde inanç var ise hayaller mutlaka hedefe dönüşür! Türksat 6A yolculuğunda emeği geçen cengâver Türk mühendislerini, bilim insanlarını ve tüm yöneticileri gönülden tebrik ediyorum. Darısı 7A, 8A...

BİLİMSEL FARKINDALIK
Uzay teknolojisinde, Türkiye Uzay Ajansının Milli Uzay Programı ile on farklı hedefi bulunuyor. Milli Uydu Geliştirme ve Üretim, Bölgesel Konumlama ve Zamanlama Sistemi ile Türkiye'nin GPS gibi yabancı sistemlere bağımlılığını azaltacak altyapısının oluşturulması. Yine Uzay Limanının Kurulması ile Türkiye'nin kendi fırlatma rampasını kurulması ve diğer ülkelerin uydularını da fırlatabileceği bir uzay limanına sahip olunması önemli hedeflerdir. Ayrıca uzay teknolojileri geliştiren yerli şirketlerin, girişimcilerin, akademinin ve araştırma kurumlarının entegre çalışabileceği bir ekosistemin kurulması da hedefler arasında. İlaveten Uzay Bilinci ve İnsan Kaynağının Geliştirilmesi ile toplumda uzaya olan ilgiyi artırmak, çocuklar ve gençler arasında bilimsel farkındalık oluşturmak, eğitim programlarıyla insan kaynağını yetiştirme hedefleri de bulunmaktadır.
Diğer taraftan küresel uydu pazarı sürekli gelişmektedir. Goldman Sachs'a göre 2025 itibarıyla 62 milyar dolar büyüklüğe ulaşan pazar, 2035'te 180 milyar dolara çıkmasını öngörüyor. McKinsey 2025 yılında Dünya Ekonomik Forumu'nda yayımladığı raporda, uzay ekonomisinin 2023'te 630 milyar dolardan 2035'te 1,8 trilyon dolara ulaşacağını öngörmektedir. Türkiye'de göğün ötesinde gurur sergilemeye devam edecek.
Uzay çalışmaları sivil ve ticari inovasyona kaynaklık etmekle biliniyor. Mesela NASA geliştirdiği teknolojilerle SPIN-OFF uygulamaları sayesinde özel sektöre lisanslanarak ticari ürüne dönüştürmektedir. Her yıl "NASA Spinoff Report" yayımlayarak hangi teknolojinin neye dönüştüğünü kamuoyuna açıklamaktadır. GPS, dijital kameralar, yalıtım malzemeleri, LED'li aydınlatmalar gibi pek çok günlük teknoloji, uzay araştırmalarının bir yan ürünü olarak toplumun hizmetine sunulmaktadır.
Uydu teknolojilerinde lider olmak dünyaya lider olmaktır. Bu bakımdan gençlerin ilham alması için "TÜRKSAT 6A Bir Hayalin Hikayesi" belgeselini Youtube'dan gençlerin izlemesini öneririm.

Kaynak: Gonca Elibol Yeni Asır Köşe Yazısı